Schoolbesturen dienen koers te bepalen in een onzekere toekomst. Hoe je flexibele, maar wel lange termijn keuzes uittekent. Het maken van scenario’s kan hierbij een hulpbron zijn.

Flexibele keuzes vs lange termijn

Scholen hebben momenteel dagelijks te maken met gebeurtenissen die het onderwijs beïnvloeden. Sommige van die gebeurtenissen hebben zowel op de korte als lange termijn impact op scholen. Het afstandsonderwijs heeft bijvoorbeeld invloed gehad op het sociale contact met ouders en leerlingen. Maar het heeft op langere termijn ook invloed op de schoolontwikkeling, onderwijsverbetering en onderwijsvernieuwing. Daar zitten soms voorspelbare, maar veel vaker onvoorspelbare zaken tussen, zoals de tijdelijke sluiting van de scholen vanwege het COVID-19 virus. Kortom, een schoolbestuur dient veel toekomstbewuste keuzes te maken rondom formatie, leermateriaal en lesindeling. De vraag hierbij is hoe je flexibele, maar wel lange termijn keuzes maakt in een onzekere toekomst. Het maken van scenario’s kan hierbij een hulpbron zijn.

Toekomstscenario’s scheppen duidelijkheid

Scenario’s geven een beeld van wat de school in de toekomst mogelijk kan verwachten. Scenario’s bieden inzicht in realistische toekomstmogelijkheden. Om toch op onvoorspelbaarheid te kunnen anticiperen en onderbouwde keuzes te kunnen maken. Scenarioplanning is dus gericht op de toekomst. Op deze manier zijn scholen in een snel veranderende omgeving toch in staat om een richting te bepalen voor de langere termijn. Wendbaar genoeg om zich voor te bereiden op veranderingen.

Bij scenarioplanning worden er verschillende toekomstscenario’s geschetst. Aan de hand daarvan worden er keuzes gemaakt die vervolgens in een plan worden opgenomen. Hierin worden ook onzekere, externe factoren meegenomen. Dit zijn factoren waar je geen invloed op hebt, maar waar je wel mee te maken krijgt. De scenario’s worden opgesteld aan de hand van grote, onzekere, externe ontwikkelingen. Interne factoren worden niet meegenomen, deze spelen pas een rol bij het maken van strategische keuzes, naar aanleiding van de scenario’s.

Stappenplan vormt scenarioplanning voor de school

Een scenarioplanning is dus een handig hulpmiddel om zicht te krijgen op komende ontwikkelingen die invloed zullen hebben op het onderwijs en de school. Aan de hand hiervan is het mogelijk om plannen en doelstellingen bij te stellen en een duidelijke richting aan te geven voor de werknemers.

Stap 1: Identificeer; breng relevante externe ontwikkeling in kaart:

Doorgaans worden de DESTEP-factoren gebruikt bij het in kaart brengen van belangrijke ontwikkelingen: Demografisch, Economisch, Sociaal-cultureel, Technologisch, Ecologisch, Politiek-juridisch. Voor onderwijs zou er nog een E aan toegevoegd kunnen worden: Educatieve factoren.

Stap 2: Cluster ontwikkelingen:

Bij het clusteren van ontwikkelingen worden de hoofdtrends zichtbaar. Bijvoorbeeld: toename online communicatie, meer digitale vaardigheden en invloed grote techbedrijven. Deze drie ontwikkelingen zouden samen de cluster toename ‘digitalisering’ kunnen vormen. Houd maximaal vijftien clusters aan. 

Stap 3: Prioriteer ontwikkelingen:

Voor elke cluster moet bepaald worden hoe groot of klein de impact is op de school en hoe zeker het is dat deze ontwikkeling doorzet. Het prioriteren kan door een 10 puntenschaal. Het gaat om hoe hoog de impact is en hoe hoog de onzekerheid is. 

Stap 4: Stel kernonzekerheden vast:

Aan de hand van de impact en de onzekerheid kan je bepalen welke assen de basis vormen voor de scenario’s. Voor de twee assen kies je de ontwikkelingsclusters uit met de meest hoge impact en de grootste onzekerheid. 

Stap 5: Scenario’s uitwerken:

Elk scenario dient uitgewerkt te worden in woord en eventueel in beeld. Op deze manier krijg je een beter beeld van elk scenario en kan het voorgelegd worden aan het team. Vervolgens kan er gezamenlijk bepaald worden wat de implicaties zijn van een scenario.

Stap 6: Implicaties van scenario’s overleggen:

Nu de scenario’s uitgewerkt zijn kunnen deze aan het team worden gepresenteerd. Gezamenlijk kan er een inschatting gemaakt worden van de implicaties van elk scenario en wat het betekent voor de school.

Stap 7: Plannen aanpassen:

Aan de hand van de implicaties kan er bepaald worden of plannen aangepast of aangevuld moeten worden. In hoeverre is de visie nog actueel en welke acties moeten er ondernomen worden om te anticiperen op de veranderingen. 


Lees meer

Tags: , , , ,
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Ook Interessante Artikelen

Passend onderwijs en de zorgplicht

Sommige leerlingen hebben door een leer of gedragsprobleem, ziekte óf een beperking extra ondersteuning nodig. Hier komt het passend onderwijs om de hoek kijken. Scholen hebben niet alleen een zorgplicht…
Lees verder

Bezoeker!

Community Leden

Alle Leden >>>

Whitepaper arbeidsmarkt

Whitepaper onderwijs arbeidsmarkt

Whitepaper digitale toepassing didactiek

didactiek download

Whitepaper Werkstress de baas

HR download onderwijs

Whitepaper Hybride leeromgeving

Leeromgeving download

Whitepaper maatschappij

Maatschappij onderwijs download

Whitepaper onderwijsontwikkeling

onderwijsontwikkeling download

Whitepaper effectief afstandsonderwijs

Onderwijs organiseren download

Whitepaper professionalisering

onderwijs professionalisering download

ICT-gebruik in het onderwijs

Onderwijs Technologie download

Registreer je als lid

Artikelen & Blogs

Apps & Tools

🙁

WORD LID

Met Onderwijscommunity maken we het werkveld iedere dag een stukje beter en mooier. Meld je gratis aan als lid, maak verbinding, haal én breng kennis, maak je eigen ledenprofiel, connect met andere leden en meer.

PUBLICEER

Heb je een uniek en interessant artikel geschreven en denk je dat deze interessant kan zijn voor de leden van Onderwijscommunity? Stuur deze dan in via het formulier en wij gaan er mee aan de slag.

ADVERTENTIE

In de spotlight

Vacature

Schooldirecteur | Margrietschool

Boek

Burgerschap is zorgen voor jezelf, zorgen voor elkaar en voor de aarde waar we op wonen.

DOEboek Burgerschap: 100 acties om de wereld mooier te maken

Kalender

Onderwijs Innovatie Festival Banner Homepage (5)

Onderwijs Innovatie Festival 2024

App

Picoo stimuleert actief samen spelen onder kinderen met de eerste interactieve spelcomputer voor buiten. Zonder scherm! Zo combineert Piccoo het avontuurlijke van buitenspelen met het interactieve van gamen. Eindeloos speelplezier dus! 
gamification onderwijs

Picoo – gameconsole voor buitenspelen